هزینه غذا، بیشترین سهم را در میان هزینه های تولید در آبزی پروری جهان دارد، استفاده از دستگاه های غذاده خودکار، به عنوان رویکردی مهم در جهت کاهش هزینه های تولید، بهبود رشد و ضریب تبدیل غذائی و نیز کاهش هزینه های پرسنلی تثبیت شده است.
این دستگاه ها، پیشتر در مزارع پرورش ماهی مورد استفاده قرار می گرفتند، با این حال سیستم غذادهی اتوماتیک در صنعت پرورش میگو، تنها در سالهای اخیر در تایلند مورد توجه واقع شده است .

بر اساس تحقیقات دانشکده شیلات دانشگاه Kasetsart تایلند ، هم اکنون غذاده های خودکار توسط حدود ۶۰ درصد از مزارع پرورش میگوی این کشور مورد استفاده قرار گرفته و بکارگیری آنها با موفقیت همراه بوده است. دستگاه های غذاده خودکار، برای استخرهای بزرگ بسیار مناسب هستند چرا که طراحی آنها به نحوی است که قادر به پخش غذا در شعاع حدود ۱۰ متر می باشند.

کارآمدی این دستگاه ها کاملاً مرتبط با شکل و اندازه استخر است. اگر غذاده اتوماتیک در استخری با مساحت کوچک تر از یک هکتار نصب شود، میتوان از آن برای تغذیه حدود ۶۰۰ هزار قطعه میگو استفاده نمود حال آنکه در استخرهای بزرگ با مساحت بیش از ۲ هکتار، این راندمان به ۳۰۰ هزار قطعه میگو به ازاء هر دستگاه کاهش می یابد.

بررسی مصرف غذا

معمولا برای بررسی مقدار غذای مصرف شده از سینی های غذادهی استفاده می شود اما تعداد سینی های مورد استفاده برای ارزیابی مصرف غذا با دستگاه های غذاده اتوماتیک، دو سینی به ازاء هر دستگاه است. یکی از سینی ها در فاصله ۱/۵ تا ۲ متر و دیگری ۶ تا ۸ متر از دستگاه غذاده قرار داده می شود.سینی ها نباید با بستر استخر تماس داشته باشند و می بایست در فاصله ۱۰ تا ۱۵ سانتی متر بالاتر از بستر قرار گیرند.

محل نصب سینی ها باید در مکانی باشد که مقدار کافی غذا در آن نقطه توزیع می شود و یا حداقل پخش غذا در آنجا از سایر نقاط استخر کمتر نباشد. در این سینی ها به هیچ وجه نباید بصورت دستی، غذایی ریخته شود. معمولاً پرورش دهندگان هر ۲ ساعت یکبار، ۴ تا ۵ مرتبه در طول روز سینی های غذادهی را بررسی می کنند. اگر غذائی در سینی ها باقیمانده باشد بایستی مدت زمان بین دفعات پخش غذا افزایش و یا زمان توزیع غذا به نحو مقتضی کاهش یابد.

پسماند کمتر، کیفیت آب مطلوب تر

دستگاه های غذاده اتوماتیک، به ویژه برای تغذیه میگوی لیتوپنئوس وانامی، تجهیزات مناسبی به شمار می روند چرا که رفتار تغذیه این گونه به صورتی است که همزمان با شنای سریع غذا را نیز مصرف می کنند. اگر غذا در مقادیر کم، در مساحت زیاد و با فواصل زمانی تنظیم شده و مناسب توزیع شود احتمال اینکه غذای مصرف نشده در سطح بستر استخر باقی بماند بسیار کم است. به این ترتیب امکان غذادهی بیش از اندازه، با استفاده از دستگاه های غذاده اتوماتیک به حداقل رسیده و کیفیت بستر استخر تا انتهای دوره پرورش وضعیت مطلوبی خواهد داشت.

در مقابل، وقتی غذادهی به صورت دستی انجام می گیرد مقدار زیادی غذای پلت به یکباره در مساحتی محدود پخش می شود. بخشی از این غذا به صورت مصرف نشده به مدت زیاد در کف استخر باقی مانده و ترکیبات جاذب و مغذی آن به تدریج در آب استخر نشت می کند. اگر این مقدار غذا مصرف نشود، میزان مواد آلی و آمونیاک تجمع یافته در خاک بستر افزایش می یابد. در نتیجه مقدار اکسیژن محلول در آب کاهش یافته، بر رشد، بازماندگی و ضریب تبدیل غذایی تأثیر سوء خواهد نهاد.

توصیه ها:

• اگر بیش از یک دستگاه غذاده در استخر مورد استفاده قرار می گیرد، هر دو دستگاه می بایست همزمان راه اندازی شوند تا غذا در یک زمان در استخر توزیع گردد.
• بطور معمول دستگاه های غذاده در طول روز بکارگرفته می شوند تا میگوها در ساعات شب از تولیدات طبیعی استخر تغذیه نمایند. اگر این دستگاه ها بصورت ۲۴ ساعته فعال بوده و نظارتی در ساعات شب بر وضعیت استخر صورت نگیرد، امکان کاهش اکسیژن محلول در آب استخر وجود دارد.
• باید به خاطر داشت که پلت های درشت تر در فواصل بیشتری از دستگاه غذاده نسبت به سایزهای کوچکتر پرتاب و توزیع می شوند.
• اگر در بین میگوهای استخر اختلاف سایز زیادی مشاهده شود می بایست میگوهای کوچکتر به روش دستی غذادهی شوند و پس از تعیین میزان مناسب غذا، تنظیم و استفاده مجدد از دستگاه غذادهی انجام می شود.
• در مناطق دارای وزش باد شدید، بایستی اطراف دایک را با استفاده از تور محصور کرد تا غذای پخش شده از محیط استخر خارج نگردد.
• هرگاه مقدار زیادی غذا در سینی باقیمانده و هوا تیره و یا بارانی است، دستگاه غذاده باید به مدت چند ساعت در روز خاموش گردد.